ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΕ ΒΑΣΗ «ΠΥΡΟΣ» ή «ΜΗΧΑΝΙΚΏΝ ΒΛΑΒΩΝ»;
Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά ως επί των πλείστον στηρίζονται σε προγράμματα «πυρός» με αρκετές επεκτάσεις ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες των Φ/Β μονάδων. Το θέμα που προκύπτει ωστόσο με αυτά είναι πως υπάρχει όριο κάλυψης πολλές φορές αρκετά χαμηλό (π.χ. 5 – 20%) για περιπτώσεις ζημιών από μηχανική βλάβη όπως βραχυκύκλωμα.
Αντίθετα σε ασφαλιστήρια Φ/Β που βασίζονται σε προγράμματα «μηχανικών βλαβών» με επίσης κάποιες επεκτάσεις (δυστυχώς από την εμπειρία μου διατίθενται ελάχιστα) δύνανται να καλυφθούν ως 100% κίνδυνοι που απορρέουν από ζημιές όπως βραχυκύκλωμα.
Στο εύλογο ερώτημα ωστόσο γιατί δεν έχουν επικρατήσει αυτά που βασίζονται σε «μηχανικών βλαβών» έναντι αυτών που στηρίζονται σε «πυρός» η απάντηση είναι πως τα μηχανικών βλαβών ενώ καλύπτουν πλήρως τις μηχανικές βλάβες όπως βραχυκύκλωμα δεν πλαισιώνονται σωστά από τις πρόσθετες καλύψεις για φυσικούς και ανθρωπογεννείς κινδύνους τουλάχιστον με συγκρίσιμο κόστος ασφαλίστρων.
Φ/Β ΣΕ ΑΓΡΟΤΕΜΑΧΙΟ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ
Εφ’ όσον η Φ/Β μονάδα είναι εγκατεστημένη σε αγροτεμάχιο στην ύπαιθρο θα πρέπει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο να το αναφέρει ρητά ώστε να αποφεύγονται παρεξηγήσεις σκόπιμες ή μη με τα Φ/Β σε οροφές εργοστασίων. Είναι εύκολα αντιληπτό πως ένα Φ/Β σε οροφή εργοστασίου κινδυνεύει λιγότερο από ανθρωπογεννείς κινδύνους (κλοπή, κακόβουλες πράξεις κλπ) από ότι ένα Φ/Β σε αγροτεμάχιο. Η κρίσιμη αυτή αναφορά λοιπόν στο συμβόλαιο μπορεί να γλιτώσει τον επενδυτή από προβλήματα καταβολής της αποζημίωσης σε περίπτωση ζημίας.
Κατά την σύναψη του ασφαλιστήριου συμβολαίου η καλυπτόμενη αξία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο πραγματικό κόστος της εγκατάστασης σε βάση καινουργούς. Είναι κρίσιμο ωστόσο να απαιτήσουμε στο συμβόλαιο η αποζημίωση μας σε περίπτωση ζημίας να γίνεται στην αξία καινουργούς ώστε να μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε τον κατεστραμμένο εξοπλισμό με άλλον ταυτόσημο ή ισοδύναμο σε περίπτωση ζημιάς. Άλλως κινδυνεύουμε να βρεθούμε σε κατάσταση αδυναμίας επαναφοράς της μονάδας στην προ της ζημίας κατάσταση.
Στους γενικούς όρους των ασφαλιστήριων συμβολαίων αναφέρεται πως για τον υπολογισμό της αποζημίωσης θα λαμβάνεται υπ’ όψη η παλαιότητα του κατεστραμμένου εξοπλισμού η οποία και θα λειτουργεί υποτιμητικά στην αποζημίωση την στιγμή όμως που ο επενδυτής δεν έχει καρπωθεί καμία αντίστοιχη έκπτωση στα ασφάλιστρα του λόγω παλαιότητας. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως αν κάποιος ασφαλίσει ένα Φ/Β πάρκο των 100 kWp σήμερα, θα πληρώνει ασφάλιστρα ανατιμούμενα με τον πληθωρισμό ετησίως αντί για μειούμενα λόγω της παλαιότητας που επέρχεται και αν π.χ. σε δέκα χρόνια συμβεί μια ολική καταστροφή η αποζημίωση που θα εισπράξει δεν θα επαρκεί για να ξαναγίνει το πάρκο του 100 kW αλλά για π.χ. 40kW.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες το γνωρίζουν αυτό και διαθέτουν ειδικό όρο «ασφάλισης σε αξία καινουργούς». Αρκεί ωστόσο να τους το ζητήσει ο επενδυτής και να επιμείνει αν χρειαστεί με το επιχείρημα πως είναι παράλογο να πληρώνεις ανατιμούμενα ετησίως ασφάλιστρα για να εισπράξεις εν τέλει μειούμενες αποζημιώσεις.
Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια είναι ετησίως ανανεώσιμα. Καλόν είναι λοιπόν για όσο η αγορά του Φ/Β εξοπλισμού διατηρείται σε καθοδικό κανάλι κόστους να αναπροσαρμόζουμε την ασφαλιστέα αξία στην πραγματική αξία καινουργούς κάθε φορά ώστε να αποφεύγουμε να πληρώνουμε παραπάνω ασφάλιστρα από αυτά που δικαιολογεί η πραγματική αξία καινουργούς του εξοπλισμού μας (υπερασφάλιση). Το αντίστροφο φυσικά θα πρέπει να γίνεται στην περίπτωση αύξησης των τιμών. Ο σωστός λοιπόν επενδυτής θα πρέπει να παρακολουθεί τις τιμές τις αγοράς και να αναπροσαρμόζει το συμβόλαιο του ώστε να είναι σωστά καλυμμένος και δίκαια τιμολογούμενος.
Προσοχή θα πρέπει να υπάρχει στα όρια καλύψεων που θέτουν οι ασφαλιστικές σχετικά με την ευθύνη του κατασκευαστή του εξοπλισμού και τις αντοχές του στα φυσικά φαινόμενα.
Τα μονοκρυσταλλικά Φ/Β πάνελ λόγου χάριν διαθέτουν πιστοποίηση IEC 61215 ή IEC 61730 η οποία μεταξύ άλλων αφορά και την αντοχή τους σε συγκεκριμένο φορτίο χιονιού ή χαλαζόπτωσης. Η πιστοποίηση αυτή του κατασκευαστή σημαίνει πως το προϊόν δειγματοληπτικά ελέγχθηκε και έχει επιτυχώς περάσει τα σχετικά τεστ. Σε καμία περίπτωση ωστόσο αυτό δεν συνιστά εγγύηση και δεν μας κατοχυρώνει να αξιώσουμε αποζημίωση από τον κατασκευαστή σε περίπτωση βλάβης ακόμα και σε αποδεδειγμένα ηπιότερες συνθήκες από αυτές τις πιστοποίησης (πρακτικά είναι αδύνατο να αποδειχθεί το μικροκλίμα που επικράτησε στην μονάδα την στιγμή του συμβάντος).
Η ασφαλιστική εταιρεία λοιπόν θα πρέπει να καλύπτει σε κάθε περίπτωση την αποζημίωση για όλο το εύρος των φυσικών φαινομένων που αναφέρει στο συμβόλαιο και επ’ ουδενί για πάνω από το όριο των πιστοποιήσεων το οποίο και πρακτικά δεν αποδεικνύεται λόγω του μικροκλίματος της περιοχής. Οι πιστοποιήσεις αυτές για την ασφαλιστική πρέπει απλά να λειτουργούν ως απόδειξη ότι ο εξοπλισμός που προμηθευτήκαμε έχει προδιαγραφές εγκατάστασης εν υπαίθρω και τίποτα παραπάνω.
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Όσον αφορά τα Φ/Β η απαίτηση της ασφαλιστικής για ύπαρξη πιστοποιητικών πυροπροστασίας μπορεί να αποβεί σε παγίδα εις βάρος του επενδυτή όσον αφορά την αποζημίωση του. Όπως γνωρίζουμε δεν υφίσταται νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την πυροπροστασία των Φ/Β μονάδων άρα είναι αδύνατο να εκδοθεί τέτοιο πιστοποιητικό από τον επενδυτή (όπως π.χ. συμβαίνει με τα καταστήματα ή εργοστάσια).
Η ύπαρξη όμως τέτοιου όρου στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο δίνει την δυνατότητα στην ασφαλιστική να αρνηθεί την καταβολή της αποζημίωσης σε περίπτωση πυρκαγιάς. Θα πρέπει λοιπόν ο όρος να απαλειφθεί από το συμβόλαιο.
ΥΠΑΡΞΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για ότι έχουμε εγκαταστήσει να υπάρχει η απαραίτητη μελέτη από αδειούχο μελετητή μηχανικό στο αρχείο μας διότι η ασφαλιστική εταιρεία σε περίπτωση ζημίας και πριν την καταβολή οποιασδήποτε αποζημίωσης δικαιούται να το ζητήσει.
Για παράδειγμα αν η θεμελίωση των μεταλλικών βάσεων των πάνελ σε πέδιλα από σκυρόδεμα ή πασσαλοπίξεις δεν συνοδεύεται από μελέτη-διαστασιολόγηση μηχανικού ο οποίος και θα την υπογράφει είναι πολύ αμφίβολο αν σε περίπτωση ζημιάς από ανεμοπιέσεις θα αποζημιωθεί ο επενδυτής από την ασφαλιστική.
Για τυποποιημένα προϊόντα ωστόσο όπως οι μεταλλικές βάσεις η στατική-δυναμική επάρκεια τους μπορεί να αποδεικνύεται από σχετική πιστοποίηση αναγνωρισμένου Οίκου (π.χ. TUV) σε συγκεκριμένα πρότυπα όπως οι Ευροκώδικες, DIN 1055 κλπ.
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΑΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Αρκετές ασφαλιστικές ζητούν να υπάρχουν στο αρχείο του επενδυτή γραπτά πιστοποιητικά καλής λειτουργίας για τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό (Φ/Β) και τα μέτρα προστασίας (κάμερες, συναγερμός κλπ) ανά 6μηνο.
Η απαίτηση αυτή αν και κατ’ αρχήν δίκαιη πρέπει να αφορά σε ετήσια βάση διότι είναι ιδιαιτέρως κοστοβόρα και περιττή να γίνεται ανά εξάμηνο.
ΚΑΘΑΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΖΗΜΙΩΝ
Ο όρος δεν έχει νόημα και μόνο σύγχυση μπορεί να προκαλέσει στην ασφάλιση νέων Φ/Β μονάδων που είναι εξ’ ορισμού αδύνατο να διαθέτουν ιστορικό ζημιών.
ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
Είναι καλό να γνωρίζουμε τι αγοράζουμε. Απώλεια (εκ των προτέρων συμφωνημένου σε ετήσια βάση ποσού) εισοδήματος από 3 – 12 μήνες συνήθως προσφέρεται για την περίπτωση επέλευσης ασφαλισμένης ζημίας ώστε να καλυφθεί η χρηματορροή του επενδυτή μέχρι την αποκατάσταση της ζημιάς αυτής. Σε αυτή την κάλυψη δεν συμπεριλαμβάνεται η μειωμένη απόδοση του πάρκου λόγω ασυνήθους μειωμένης ηλιοφάνειας ή κακού σχεδιασμού της μονάδας.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΟΝΑΔΑΣ
Πολλοί επενδυτές εγκαθιστούν εξελιγμένα συστήματα (π.χ. δορυφορικό DSL) μετάδοσης εικόνας από το πάρκο τους ώστε να το παρακολουθούν «ζωντανά» από οπουδήποτε μακριά.
Η ύπαρξη της εκούσιας (μη υποχρεωτικής) αυτής τηλεπαρακολούθησης δεν πρέπει να δηλώνεται στο συμβόλαιο διότι ούτως ή άλλως συνήθως δεν παρέχεται έκπτωση στο ασφάλιστρο. Η υπερκάλυψη δηλαδή των μέτρων προστασίας που επιβάλλει η ασφαλιστική είναι ανούσιο να της κοινοποιείται αν δεν παρέχει επιπλέον έκπτωση στην τιμολόγηση διότι άλλως δημιουργεί μόνο περιττές υποχρεώσεις στον επενδυτή και κίνδυνο μη αποζημίωσης του σε περίπτωση ζημιάς.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ
Πρέπει επακριβώς να δηλώνεται ο τρόπος επικοινωνίας του συναγερμού με την αστυνομία ή την εταιρεία security, δηλαδή αν γίνεται μέσω καλωδιακής τηλεφωνική γραμμής οπότε υπάρχει περίπτωση κοπής του καλωδίου ή GSM οπότε ενέχεται ο κίνδυνος μη ύπαρξης σήματος κατά την στιγμή του συναγερμού. Η σαφής περιγραφή λοιπόν του τρόπου επικοινωνίας οδηγεί σε αποφυγή παρανοήσεων (ηθελημένων ή μη) των αδυναμιών του συστήματος.
Όλα τα ανωτέρω έχουν διαπραγματευτεί και επιτευχθεί σε αρκετά ασφαλιστήρια συμβόλαια Φ/Β μονάδων μέχρι σήμερα.
Για ένα σωστό ασφαλιστήριο συμβόλαιο κατά παντός κινδύνου με κάλυψη απώλειας εισοδήματος από επέλευση κινδύνου το συνολικό ετήσιο κόστος ασφαλίστρων είναι περίπου 2,9 τοις χιλίοις του κόστους της μονάδας.
Φιλικά
Στέλιος Λουμάκης