Από το βήμα του συνεδρίου «Επανεκκινώντας την Ανάπτυξη» την Τρίτη 2 Ιουλίου 2013 ο Πρόεδρος του ΣΠΕΦ κος Στέλιος Λουμάκης επεσήμανε την ραγδαία αυξανόμενη κρισιμότητα του ισοζυγίου ισχύος όσον αφορά την ασφάλεια των επενδύσεων ηλεκτροπαραγωγής και ειδικότερα στα φωτοβολταϊκά. Η διαμορφωθείσα ηλεκτροπαραγωγική υπερδυναμικότητα σε εθνικό επίπεδο η οποία επιτείνεται από την ύφεση στην κατανάλωση αλλά και την «ανάγκη» παραμονής του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα (κατ’ απαίτηση των καταναλωτών και ιδιαίτερα της βιομηχανίας) ως η φθηνότερη διαθέσιμη πηγή σε τρέχοντες οικονομικούς όρους, δεν αφήνουν κανένα απολύτως περιθώριο για υπερβάσεις στους εθνικούς στόχους διείσδυσης των φωτοβολταϊκών αλλά και των ΑΠΕ ευρύτερα.
Όπως υπογράμμισε ο κος Λουμάκης τα Φ/Β δεν ευνοούνται από τον ετεροχρονισμό στην παραγωγή τους όπως άλλες ΑΠΕ, ούτε και μπορούν να επιλέξουν τις ώρες λειτουργίας τους, αλλά αντίθετα αποδίδουν συνήθως συντονισμένα όλα μαζί το μέγιστο της δυναμικότητας τους τα μεσημέρια του καλοκαιριού. Η μαζική αυτή ένταξη Φ/Β ισχύος εστιασμένα σε συγκεκριμένες ώρες αθροιζόμενη με τις υπόλοιπες ΑΠΕ αλλά και την αναγκαία για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού συμβατική παραγωγή που συνυπάρχει, η οποία και αυτή υπόκειται σε περιορισμούς βάσει των τεχνικών ελαχίστων λειτουργίας των θερμικών μονάδων, φέρνουν απειλητικά στο προσκήνιο το υπερκρίσιμο θέμα της ισορροπίας του ισοζυγίου ισχύος προσφοράς – ζήτησης, τουλάχιστον για να μην υπάρχουν αναγκαστικές απεντάξεις μονάδων ΑΠΕ από το σύστημα.
Το μοντέλο feed-in-tariff (FIT) των Φ/Β μονάδων που λειτουργούν μέχρι σήμερα περιλαμβάνει πέραν της εγγυημένης τιμής και την κατά προτεραιότητα πλήρη απορρόφηση της παραγωγής τους. Το σκέλος αυτό πρέπει οπωσδήποτε να διαφυλαχθεί με «συνετή» στο εξής πολιτική απολύτου συγκράτησης τους στους εθνικούς στόχους. Επιπλέον επειδή τα Φ/Β συνδέονται στην χαμηλή (ΧΤ) και μέση τάση (ΜΤ) δεν υπάρχει καν η δυνατότητα ελέγχου τους από το διαχειριστή (η δυνατότητα αυτή υπάρχει μόνο στις διασυνδέσεις υψηλής τάσης). Έτσι τυχόν υπερφόρτωση (ανισορροπία ισοζυγίου ισχύος προσφοράς – ζήτησης) θα τα απεντάσσει αδιακρίτως λόγω υπέρτασης στους αντιστροφείς τους από το δίκτυο τις ώρες μάλιστα της μέγιστης απόδοσης τους με καταστροφικές οικονομικές συνέπειες για τους παραγωγούς. Η ιδιαιτερότητα αυτή της διασύνδεσης των Φ/Β στην ΧΤ ή ΜΤ δεν παρέχει καν την δυνατότητα τροποποίησης του μοντέλου λειτουργίας τους για μελλοντικές επενδύσεις, υπό τον όρο δηλαδή να απεντάσσονται αυτές μόνο από το δίκτυο σε περίπτωση συμφόρησης, αφού οι επενδυτές τους θα γνωρίζουν το πρόβλημα υπερδυναμικότητας που βιώνει η χώρα πριν επιλέξουν να τις υλοποιήσουν. Προκύπτει λοιπόν πέραν του οικονομικού και σοβαρό τεχνικό κώλυμα που δύναται να πλήξει την «ηθική» της αγοράς, αφού μελλοντικές εντάξεις μονάδων μπορεί να εκτοπίζουν λειτουργικά τις παλιότερες σε ένα καταστροφικό και χαοτικό διαγκωνισμό τυχαίας ένταξης ή απένταξης από το δίκτυο.
Οι ανωτέρω τεχνικοί περιορισμοί είναι μάλλον αδύνατον να υπερκεραστούν χωρίς μεγάλα έργα μαζικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. αντλησιοταμίευση), ούτως ώστε ο ετεροχρονισμός παραγωγής – κατανάλωσης που θα καταστεί τότε μόνο εφικτός, να προσδώσει πρόσθετα περιθώρια ανοχής στο εθνικό σύστημα και στις ΑΠΕ. Η περίπτωση των διασυνδέσεων με το εξωτερικό για εξαγωγή ενέργειας ΑΠΕ κατά δεύτερον, δυστυχώς δεν φαντάζει προς το παρόν τουλάχιστον ρεαλιστική εξέλιξη στο χειμαζόμενο οικονομικό τοπίο των γειτονικών χωρών αλλά και της Ευρώπης συνολικά. Σε κάθε περίπτωση η Πολιτεία λοιπόν οφείλει μακριά από επιφανειακά «αρεστές» και εφήμερες πολιτικές, αταλάντευτα να προασπίσει και διασφαλίσει την λειτουργική ευστάθεια των Φ/Β επενδύσεων που υλοποιήθηκαν και φθάνουν σε αξία τα 5 δις ευρώ φέροντας μάλιστα επαχθή δανεισμό της τάξης των 3 δις ευρώ
