Διερευνητική πρωτοβουλία ΣΠΕΦ περί πολυσυμμετοχικού σχήματος στις ΑΠΕ

Παρακολουθώντας την πορεία της Ευρώπης και εντός αυτής και της χώρας μας καθίσταται προφανές πως στον τομέα της ενέργειας και των ΑΠΕ επίκεινται σημαντικές αλλαγές.  Ευτυχώς οι αλλαγές αυτές θα έχουν ως σημείο αναφοράς την περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης τους, αύξηση όμως που δεν θα συντελεστεί με τα γνωστά μέχρι σήμερα μοντέλα λειτουργικής υποστήριξης αλλά με νέα αυξημένου ρίσκου αλλά και μειωμένης οικονομικής απόδοσης.  Κατά την μεταβατική ωστόσο περίοδο προς τα νέα αυτά μοντέλα για τις νέες στο εξής ΑΠΕ θα υπάρξουν τεχνολογίες που θα συνεχίσουν υπό προϋποθέσεις και για περιορισμένο χρονικό διάστημα ακόμα να προσφέρουν πρόσβαση στα σταθερά μοντέλα 20ετούς λειτουργικής υποστήριξης με ελκυστική εγγυημένη τιμή απορρόφησης της παραγόμενης ενέργειας που γνωρίσαμε στο παρελθόν.  Τα φωτοβολταϊκά ωστόσο λόγω υπερπλήρωσης των εθνικών στόχων του 2020 εκ προοιμίου δεν ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.

Περαιτέρω οι εξελίξεις στον οικονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα οδηγούν προς την κατεύθυνση της συρρίκνωσης των ανηγμένων οικονομικών αποδόσεων των επενδύσεων, συνδυαστικά και με τον περιορισμό της πρόσβασης τους στον τραπεζικό δανεισμό και όλα αυτά μάλιστα υπό στενότητα και στο μέτωπο της ρευστότητας.  Έτσι για το προσεχές ορατό μέλλον φαίνεται πως δυνατότητα ασφαλών επενδύσεων θα έχουν μεγάλα μόνο σχήματα με υψηλά ίδια κεφάλαια που θα μπορούν να υπερκεράσουν την επίσης υψηλή κρίσιμη μάζα έργου που απαιτείται, ώστε δια των οικονομιών κλίμακας να κερδοφορούν παρά τις υπόλοιπες τοξικότητες του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.  Υπό το φως αυτό οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις των ΑΠΕ και όχι μόνο, σε ατομικό επίπεδο θα παραμείνουν μάλλον θεατές στις εξελίξεις.  Και αν μεν το γεγονός ότι τα μελλούμενα θα αφορούν τα προσεχή νέα έργα δίνει ένα αίσθημα ασφάλειας στις χιλιάδες λειτουργούσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις ιδίως των φωτοβολταϊκών, η αλλαγή του χάρτη και των αναλογιών υπέρ μόνο των πολύ μεγάλων και μάλιστα διεθνών παικτών του χώρου των ΑΠΕ θα πρέπει να προβληματίζει κάθε διορατικό επιχειρηματία.

Οι αλλαγές στον επιχειρηματικό χάρτη κλάδων της οικονομίας οπουδήποτε συντελούνται ορμώμενες εκ των συνθηκών της αγοράς, απαιτούν επιχειρηματικές και όχι συνδικαλιστικές απαντήσεις από πλευράς μικρομεσαίων επιχειρήσεων.  Και επειδή σε ατομικό επίπεδο όπως αναλύθηκε δυνατότητες περαιτέρω κερδοφόρας δραστηριοποίησης σε νέα project ΑΠΕ μάλλον δεν θα υπάρχουν για την πλειονότητα των μικρομεσαίων, η ένωση των δυνάμεων τους σε μία κοινή συνισταμένη προσπάθεια αποτελεί ίσως την μόνη ενδεδειγμένη επιλογή για περαιτέρω επέκταση, ούτως ώστε να συνεχίσουν να διαδραματίζουν τον ρόλο τους στα δρώμενα και στις εξελίξεις του χώρου.  Αν και στην χώρα μας τα πολυμετοχικά σχήματα πλατιάς βάσης δεν χαίρουν ευρείας εξάπλωσης, στην Ευρώπη και ιδίως στον ρυθμιζόμενο κλάδο των ΑΠΕ έχουν ισχυρή παρουσία (www.REScoop.eu) αφού ήδη εκεί λειτουργούν 1.240 τέτοιοι πολυσυμμετοχικοί σχηματισμοί με 300.000 συνολικά εμπλεκόμενους μεριδιούχους.  Το ρυθμιζόμενο νομοθετικά πλαίσιο λειτουργίας των ΑΠΕ που εξασφαλίζει προβλέψιμες (τουλάχιστον σε ικανοποιητικό βαθμό) οικονομικές αποδόσεις από την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας, προσφέρεται για την ανάπτυξη πολυμετοχικών εταιρικών σχημάτων, αφού η παράμετρος της ολοσχερούς αποτυχίας του εγχειρήματος ή των αρνητικών και μόνιμα ζημιογόνων επιδόσεων είναι εξαιρετικά περιορισμένος.  Καταληκτικά οι μέτοχοι ενός πολυμετοχικού σχήματος ΑΠΕ διαθέτουν έναν σημαντικό πυλώνα οικονομικής σταθερότητας στο εγχείρημα, που συνήθως απουσιάζει σε άλλους κλάδους της οικονομίας. 

Ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ, www.spef.gr) ως ο κατεξοχήν επιστημονικός και επιχειρηματικός φορέας εκπροσώπησης των ηλεκτροπαραγωγών από φωτοβολταϊκά Πανελλαδικά από το 2009 που ιδρύθηκε και λειτουργεί, αφουγκραζόμενος τις επερχόμενες αλλαγές στα πλαίσια σχετικής διερευνητικής του πρωτοβουλίας σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 6 του καταστατικού του εξετάζει την δυνατότητα δημιουργίας ανεξάρτητου φορέα-εταιρείας πλατιάς πολυμετοχικής βάσης με στόχο την συγκέντρωση κεφαλαίων (π.χ. της τάξης των 9 - 10 εκατ. ευρώ) ικανών για την ανάπτυξη αιολικού πάρκου εγκατεστημένης ισχύος 7 – 8 MWp χωρίς τραπεζικό δανεισμό.  Εφ’ όσον το εγχείρημα αλλά και η υπό διερεύνηση ανεξάρτητη εταιρεία αποφασιστεί εν τέλει να συσταθούν και να υλοποιηθούν, όπως προκύπτει από τις προκαταρκτικές αναλύσεις που διεξήχθησαν αναμένονται καθαρές μετά φόρων μερισματικές αποδόσεις κάθε χρόνο και επί 20ετία για τον μέτοχο της τάξης του 6%, πλέον της επιστροφής του αρχικού κεφαλαίου που επενδύθηκε.  Με βάση το τοπίο στις νέες στο εξής ΑΠΕ, όπως διαμορφώνεται με το νέο σχέδιο λειτουργικής ενίσχυσης που έχει πρόσφατα δημοσιεύσει και θέσει σε διαβούλευση το Υπουργείο Ενέργειας και σύντομα θα αποτελεί νόμο του Κράτους στα πλαίσια εναρμόνισης της εθνικής νομοθεσίας με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο των Κατευθυντήριων Γραμμών, οι αποδόσεις αυτές προβάλλουν λίαν ελκυστικές τουλάχιστον ως προς το τι ισχύει π.χ. στα νέα φωτοβολταϊκά (αποδόσεις από –6,3% έως 2,4%) αλλά και στο τι προαλείφεται επιπλέον να ισχύσει για τα νέα κάθε φορά έργα στο απώτερο ορατό μέλλον, δηλαδή περεταίρω συρρίκνωση των αποδόσεων και συνεπώς δραστηριοποίηση μόνο των πολύ μεγάλων διεθνών ομίλων.